انواع اموال از نظر حقوق مدنی ایران
انواع اموال از نظر حقوق مدنی ایران
در حقوق مدنی ایران، اموال به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
1. اموال منقول
اموال منقول اشیایی هستند که میتوان آنها را بدون آسیب رساندن به خود یا محل قرارگیریشان، از جایی به جای دیگر منتقل کرد. به عبارت سادهتر، اموالی که قابل جابهجایی هستند، منقول نامیده میشوند.
ویژگیهای اموال منقول:
- جابهجایی آسان: بدون ایجاد خسارت به خود یا محل، قابل جابهجایی هستند.
- تنوع بالا: انواع مختلفی از اشیاء مانند وسایل شخصی، خودرو، حیوانات، پول و... جزء اموال منقول محسوب میشوند.
- ثبت مشخصات: معمولاً نیازی به ثبت رسمی ندارند، مگر در مواردی خاص مانند خودرو.
مثالهایی از اموال منقول:
- وسایل منزل: مبلمان، تلویزیون، کامپیوتر، تلفن همراه
- خودرو، موتورسیکلت، دوچرخه
- جواهرات، ساعت، طلا
- پول نقد
- حیوانات خانگی
2. اموال غیرمنقول
اموال غیرمنقول اشیایی هستند که جابهجایی آنها بدون آسیب رساندن به خود یا محل قرارگیریشان، ممکن نیست یا با دشواری زیادی همراه است. به عبارت دیگر، اموالی که به زمین یا بنا متصل هستند و جابهجایی آنها مستلزم تخریب یا تغییر اساسی است، غیرمنقول نامیده میشوند.
ویژگیهای اموال غیرمنقول:
- جابهجایی دشوار: جابهجایی آنها بدون آسیب رساندن به خود یا محل قرارگیریشان، بسیار دشوار یا غیرممکن است.
- اتصال به زمین یا بنا: معمولاً به زمین یا بنا متصل هستند.
- ثبت رسمی: برای نقل و انتقال آنها نیاز به ثبت رسمی در دفاتر اسناد رسمی است.
مثالهایی از اموال غیرمنقول:
- زمین
- ساختمان
- آپارتمان
- باغ
- کارخانه
- مغازه
- درختان میوهای که ریشه در زمین دارند
تقسیمبندی دیگر اموال
علاوه بر تقسیمبندی به منقول و غیرمنقول، اموال را میتوان بر اساس معیارهای دیگری نیز تقسیمبندی کرد:
- اموال مادی و معنوی: اموال مادی به اشیایی گفته میشود که قابل لمس و مشاهده هستند، مانند زمین، خودرو و... . اموال معنوی حقوق و امتیازاتی هستند که قابل لمس نیستند، مانند حق اختراع، حق تألیف و... .
- اموال عمومی و خصوصی: اموال عمومی متعلق به دولت یا نهادهای عمومی است و اموال خصوصی متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی است.
- اموال مشاع و مفروز: اموال مشاع اموالی هستند که چند نفر به طور مشترک مالک آن هستند و سهم هر یک مشخص نیست. اموال مفروز اموالی هستند که سهم هر مالک در آن مشخص و تفکیک شده است.
اهمیت شناخت انواع اموال:
شناخت انواع اموال در معاملات، وراثت، ثبت اسناد و بسیاری از امور حقوقی دیگر بسیار مهم است. زیرا قوانین و مقررات مربوط به هر یک از این انواع اموال متفاوت است.