وبلاگ حقوقی شعیب نظری

حق انتفاع یکی از حقوق عینی است که در حقوق مدنی ایران به آن پرداخته شده است. به عبارت ساده، حق انتفاع حقی است که به موجب آن شخص می‌تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است، استفاده کند. این حق، حقی محدودتر از مالکیت است و به منتفع اجازه می‌دهد تا از منافع مال استفاده کند، اما مالکیت آن را ندارد.

تعریف حقوقی حق انتفاع

در ماده 40 قانون مدنی ایران، حق انتفاع به این صورت تعریف شده است: "حق انتفاع عبارت است از حقی که به موجب آن شخص می‌تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است یا مالک خاصی ندارد استفاده کند."

ویژگی‌های حق انتفاع

• حق استفاده و بهره‌برداری: منتفع تنها حق استفاده و بهره‌برداری از مال را دارد و حق مالکیت

حق شفعه

حق شفعه
شفعه به معنای تملک سهم فروخته‌شده شریک به وسیله شریک دیگر است. به این معنی که هرگاه مال غیرمنقول قابل تقسیمی بین دو نفر مشترک باشد و یکی از دو شریک سهم خود را به شخص دیگری بفروشد، شریک دیگر حق دارد قیمتی را که مشتری داده است به او بدهد و مالک سهم فروخته شده شود.

به عبارت دیگر وقتی مالکیت ملکی بین دو نفر مشترک است و شریک اول سهم خود را به شخص سومی می‌فروشد، شریک دوم به محض اطلاع از فروش، حق دارد سهم شریک اول را بخرد، یعنی سهم او را به ملکیت خود در آورد و از چنگ مشتری به همان مبلغی که به فروشنده یا شریک اول داده بیرون بیاورد.

بسم الله الرحمن الرحیم

در حقوق مدنی حق چیست و به چه معناست ؟

 حق عبارت است از توانایی و یا امتیازی که افراد به موجب قانون صاحب آن می شوند تا بتوانند زندگی کنند.در واقع حق نوعی اقتدار و تسلط و قدرت در اختیار افراد است .

در حقوق مدنی حق یا مالی است و یا غیر مالی ،حق مالی داخل در دارایی است و حق غیر مالی خارج از دارایی .

تفاوت میان حق مالی و حق غیر مالی

اصولا حق مالی با مباحث مالی در ارتباط است و حق غیر مالی با شخصیت انسان

حق انتفاع و اذن در انتفاع تفاوت دارد.

حق انتفاع عقدی است غیر قابل رجوع مگر در حبس مطلق ولی اذن در انتفاع قابل رجوع است

  حق انتفاع با فوت یا حجر از بین نمبرود اما اذن در انتفاع با فوت یا حجر از بین میرود.

حق انتفاع رقبی 👈حقی است که برای مدت معین تعیین شده است.

حق انتفاع مطلق حقی است که مدت در آن تعیین نشده است و تا زمان فوت مالک ( حابس ) ادامه دارد البته هر یک از طرفین میتوانند رجوع نمایند.

حق انتفاع سکنی حق انتفاعی است برای سکونت در ملک دیگری که میتواند به صورت عمری یا رقبی یا مطلق باشد.

✅حبس موبد : مانند وقف است و نمیتوان در آن شرط عوض کرد یا حق فسخ قرار داد و در عقد دوام آن قید شده است.

✅در عقد موجد حق انتفاع علاوه بر ایجاب و قبول به قبض نیاز داریم زیرا عقدی عینی میباشد.

چنانچه پس از ایجاب و قبول و قبل از قبض یکی از طرفین بمیرد یا محجور شود عقد باطل است.

⚠ تنها استثنای این قاعده هبه است و در صورت محجوریت متهب قبل از قبض عقد با قبض ولی یا سرپرست قانونی محجور صحیح خواهد بود. 

قبض مال در عقود عینی باید با اذن باشد زیرا جزیی از عمل حقوقی میباش