وبلاگ حقوقی شعیب نظری

شعیب نظری /حقوق تطبیقی، رشته‌ای از علم حقوق است که به مقایسه و تحلیل نظام‌های حقوقی مختلف می‌پردازد. هدف از این مقایسه، شناخت بهتر هر یک از نظام‌ها، یافتن نقاط مشترک و تفاوت‌های آن‌ها، و در نهایت، استفاده از تجربیات سایر نظام‌ها برای بهبود و تکامل نظام حقوقی داخلی است. در این جزوه، تلاش شده است تا با تمرکز بر منابع حقوق ایران، به بررسی ابعاد مختلف حقوق تطبیقی پرداخته شود.

فصل اول: مفاهیم پایه و تاریخچه حقوق تطبیقی

• تعریف حقوق تطبیقی: بررسی دقیق مفهوم حقوق تطبیقی و تفاوت آن با سایر رشته‌های حقوقی.
• تاریخچه حقوق تطبیقی: مرور مختصری بر سیر تحول و توسعه حقوق تطبیقی در جهان و ایران.
• اهمیت حقوق تطبیقی: بررسی دلایل اهمیت حقوق تطبیقی در عصر جهانی شدن و تاثیر آن بر توسعه حقوقی کشورها.
• اهداف حقوق تطبیقی: معرفی اهداف مختلفی که از طریق مطالعه حقوق تطبیقی دنبال می‌شود، از جمله شناخت بهتر نظام حقوقی خود، بهبود قانونگذاری، حل

تابعیت: رابطه ای است سیاسی که فردی یا چیزی را به دولتی مرتبط می سازد به طوری که حقوق و تکالیف اصلی وی از همین رابطه ناشی می شود.

تاجر:کسی که شغل معمولی خود را معاملات تجاری قرار دهد.

تبرع: در عطاء یعنی دادن مال بدون چشم داشت عوض

• طبقه بندی نظام های حقوقی معاصر

به منظور درک بهتر و آسان تر حقوق در جهان تلاش شده که بدون در نظر گرفتن عمق اختلافات حقوق کشورها را دسته بندی کنند هر چند در این زمینه اختلاف نظر همچنان باقی است. برای مثال در گروه حقوق اسلامی 51 کشور مسلمان وجود دارد ولی آیا حقوق عربستان با حقوق ایران یکسان است یا حقوق بوسنی هرزگوین با حقوق کویت شباهت دارد؟ اما بهر حال این تقسیم بندی چون با هدف آسان کردن بررسی ها بوده به عنوان تنها راه حل و راه ناگزیر قابل دفاع است.

کنگره بین المللی حقوق تطبیقی در سال 1900 (110 سال قبل) بدون در نظر گرفتن مسایل فرهنگی و سیاسی و فکری و نژادی و قومی در کشورها نظام های حقوقی را به 5 دسته تقسیم کرد که تقریباً تا کنون این تقسیم بندی معتبر است.

این 5 دسته عبارتند از:

• حقوق تطبیقی به چه حقوقی گفته می شود؟

در ابتدا باید یه این نکته توجه کنیم  که در واقع  منظور از حقوق تطبیقی، حقوق به معنی مجموعه قواعد و مقررات الزام آور که از سوی حکومت برای ایجاد نظم و عدالت در جامعه بوجود می آید، نیست بلکه منظور از حقوق تطبیقی مطالعه حقوق و قواعد حقوقی کلی کشورهای مهم جهان و یافتن نقاط  مشترک و تفاوت های آنهاست .

 نکته : به خاطر داشته باشیم که حقوق طبیقی مانند سایر حقوق از قبیل  حقوق مدنی، حقوق  تجارت، حقوق  اداری و حقوق بین الملل قواعد خاصی ندارد و دانشجویان عزیز تنها باید درک کنند که چه تفاوت هایی بین قواعد و مقررات کشورها و چه اشتراکاتی  بین انها وجود دارد و از این نظر درس بسیار دشواری است چون ابتدا باید قواعد و حقوق کشور خود را بشناسیم و  سپس قواعد و مقررات سایر کشورها را درک کنیم  و در نهایت بتوانیم  با مقایسه آنها اشتراک ها و افتراق های آنها را در موضوعات مختلف پیدا کنیم .

 برای موفقیت در درس حقوق تطبیقی دانشجویان هم باید قواعد مجرد (ذهنی و آنچه روی کاغذ وجود دارد) را یاد بگیرند و هم قواعد واقعی و عینی را (که در دادگاهها ساری و جاری می شود) بدانند و هم نقش عرف و عادت هر کشوری در اجرای حقوق و تشکیل قواعد حقوقی بفهمند. برای موفقیت در درک این درس اشراف علمی بر ویژگی های ملی، سیاسی، اجتماعی، جغرافیایی، تاریخی، اقتصادی، اخلاق، مذهب هر کشور و تایید آنها بر تکوین قواعد حقوقی را دانست.