وبلاگ حقوقی شعیب نظری

در ادامه مجموعه‌ای از ۵۰ سؤال تستی چهارگزینه‌ای همراه با پاسخ صحیح و توضیح تشریحی درباره‌ی
قانون پیش‌فروش ساختمان مصوب ۱۲ دی ۱۳۸۹ (با اصلاحات و آیین‌نامه اجرایی سال ۱۳۹۳) آماده کرده‌ام.
این سؤالات بر اساس مواد قانونی، آیین‌نامه اجرایی و نکات کاربردی در آزمون‌های حقوقی (وکالت، قضاوت و کارشناسی ارشد) طراحی شده‌اند.

🏗️ قانون پیش‌فروش ساختمان (سؤالات تستی چهارگزینه‌ای با پاسخ تشریحی)

سؤال ۱)

قانون پیش‌فروش ساختمان در چه سالی تصویب شد؟
الف) ۱۳۸۷
ب) ۱۳۸۹ ✅
ج) ۱۳۹۱
د) ۱۳۹۳

پاسخ تشریحی:
قانون پیش‌فروش ساختمان در تاریخ ۱۲ دی‌ماه ۱۳۸۹ به تصویب رسید و در اسفند همان سال در روزنامه رسمی منتشر شد.

سؤال ۲)

بر اساس قانون، پیش‌فروش ساختمان باید در چه قالبی تنظیم شود؟
الف) قولنامه دستی
ب) سند رسمی ✅
ج) تعهدنامه عادی
د) برگه توافق

توضیح:
مطابق ماده ۱ قانون، قرارداد پیش‌فروش باید به‌صورت سند رسمی در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شود. تنظیم آن به صورت عادی فاقد اعتبار است.

در ادامه ۵۰ سؤال تستی مهم، پرتکرار و مفهومی از دو قانون مهم زیر برای دانشجویان و داوطلبان آزمون‌های حقوقی آماده کرده‌ام:

1. قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱
2. قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب ۱۴۰۰

هر سؤال دارای چهار گزینه و پاسخ تشریحی است تا هم برای تمرین تستی و هم برای مرور مفاهیم استفاده شود.

🧾 بخش اول: قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ (سؤالات ۱ تا ۲۵)

سؤال ۱)
مطابق قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱، دادگاه خانواده با حضور چه اشخاصی رسمیت می‌یابد؟
الف) رئیس دادگاه و منشی
ب) رئیس یا دادرس علی‌البدل و قاضی مشاور زن ✅
ج) دو قاضی مشاور
د) رئیس دادگاه و کارشناس خانواده

پاسخ تشریحی:
ماده ۲ قانون مقرر کرده است که دادگاه خانواده با حضور رئیس یا دادرس علی‌البدل و قاضی مشاور زن تشکیل می‌شود.

سؤال ۲)
قاضی مشاور زن موظف است ظرف چند روز پس از ختم دادرسی، نظر خود را اعلام کند؟
الف) ۱ روز
ب) ۳ روز ✅
ج) ۵ روز
د) ۷ روز

پاسخ تشریحی:
مطابق ماده ۲ قانون، قاضی مشاور باید ظرف ۳ روز از ختم دادرسی، نظر مستدل خود را اعلام نماید.

سؤال ۳)
دادگاه خانواده صلاحیت رسیدگی به کدام مورد را دارد؟
الف) دعوای چک
ب) حضانت طفل ✅
ج) ورشکستگی
د) مطالبه وجه سفته

پاسخ تشریحی:
طبق ماده ۴ قانون حمایت خانواده، حضانت طفل از دعاوی خانوادگی محسوب می‌شود و در صلاحیت دادگاه خانواده است.

سؤال ۴)
قضات دادگاه خانواده باید دارای چه شرایطی باشند؟
الف) حداقل ۲ سال سابقه قضایی
ب) متأهل و حداقل ۴ سال سابقه قضایی ✅
ج) مجرد و با هر میزان سابقه
د) صرفاً سابقه ۱۰ سال قضاوت

سؤال ۵)
ثبت نکاح موقت در چه صورتی الزامی است؟
الف) همیشه
ب) در صورت بارداری زن ✅
ج) در صورت شرط ضمن عقد
د) فقط در شهرهای بزرگ

پاسخ تشریحی:
بر اساس ماده ۲۱ قانون، ثبت نکاح موقت در سه مورد الزامی است: بارداری زوجه، شرط ضمن عقد، یا توافق طرفین.

در ادامه  مجموعه‌ای از ۵۰ سؤال تستی چهارگزینه‌ای مهم و پرتکرار درباره‌ی قوانین روابط موجر و مستأجر مصوب ۱۳۵۶ و ۱۳۷۶ آماده کرده‌ام — همراه با پاسخ صحیح و توضیح تشریحی.
این سؤالات برگرفته از منابع درسی رشته حقوق، آزمون‌های وکالت و قضاوت، و امتحانات پایان‌ترم دانشگاه‌هاست.

⚖️ پنجاه سؤال تستی مهم و پرتکرار

(قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۵۶ و ۱۳۷۶ با پاسخ تشریحی)

🔹 بخش اول: قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۵۶ (مقررات حمایتی از مستأجر)

۱. قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۵۶ شامل چه اماکنی است؟
الف) کلیه اماکن مسکونی
ب) اماکن تجاری و محل کسب و پیشه
ج) اماکن اداری دولتی
د) املاک زراعی
✅ پاسخ صحیح: ب
توضیح: قانون ۱۳۵۶ ناظر به اماکن تجاری، کسبی و اداری است، نه مسکونی.

۲. مبنای اصلی حمایت قانون ۱۳۵۶ از مستأجر چیست؟
الف) حق سرقفلی
ب) حق کسب و پیشه و تجارت
ج) حق مالکیت
د) حق انتفاع
✅ پاسخ صحیح: ب
توضیح: در قانون ۱۳۵۶ «حق کسب یا پیشه یا تجارت» به رسمیت شناخته شده است.

۳. اگر موجر بخواهد مستأجر را تخلیه کند، چه باید کند؟
الف) تخلیه فوری بدون دلیل
ب) مراجعه به شورا
ج) طرح دعوا در دادگاه عمومی و اثبات یکی از موارد قانونی
د) مراجعه به شهرداری
✅ پاسخ صحیح: ج
توضیح: تخلیه فقط در موارد احصایی ماده ۱۴ و با حکم دادگاه ممکن است.

۴. یکی از موارد تخلیه در قانون ۱۳۵۶ کدام است؟
الف) انقضای مدت اجاره
ب) تغییر شغل بدون رضایت موجر
ج) پرداخت به موقع اجاره
د) تغییر مالکیت
✅ پاسخ صحیح: ب
توضیح: طبق بند ۷ ماده ۱۴، تغییر شغل بدون رضایت موجر مجوز تخلیه است.

در ادامه برای شما دانشجوی عزیز مجموعه‌ای بسیار کاربردی از ۵۰ سؤال مهم، پرتکرار و مفهومی درس «اصول فقه» ویژه رشته حقوق آورده‌ام، همراه با پاسخ‌های تشریحی و تحلیلی.
این سؤالات براساس منابع رایج دانشگاهی (از جمله اصول فقه مظفر، اصول فقه شفیعی، و دروس مقدماتی اصول فقه) و آزمون‌های وکالت و قضاوت تنظیم شده‌اند.

⚖️ پنجاه سؤال مهم و پرتکرار درس اصول فقه (با پاسخ تشریحی)

🔹 بخش اول: کلیات و مفاهیم

1️⃣ اصول فقه چیست؟
پاسخ: علمی است که قواعد و مبانی استنباط احکام شرعی از ادله‌ی تفصیلی را بیان می‌کند. به عبارت دیگر، ابزار فهم فقه است.

2️⃣ تفاوت فقه و اصول فقه چیست؟
پاسخ: فقه، حکم را استنباط می‌کند؛ اصول فقه، قواعد استنباط را. فقه «نتیجه» است و اصول «وسیله».

3️⃣ ادله‌ی احکام شرعی کدام‌اند؟
پاسخ: قرآن، سنت، اجماع و عقل (در مکتب امامیه).

4️⃣ مقصود از حکم شرعی چیست؟
پاسخ: فرمان خداوند درباره فعل مکلفین، به صورت الزام یا ترخیص.

5️⃣ اقسام حکم شرعی چیست؟
پاسخ: ۱. تکلیفی (وجوب، حرمت، استحباب، کراهت، اباحه)
۲. وضعی (صحت، بطلان، سبب، شرط، مانع).

6️⃣ تفاوت حکم تکلیفی و وضعی چیست؟
پاسخ: حکم تکلیفی ناظر به باید و نباید است، ولی حکم وضعی ناظر به آثار و وضعیت‌های حقوقی اعمال است.

7️⃣ موضوع اصول فقه چیست؟
پاسخ: ادله‌ی احکام شرعی و چگونگی استنباط از آنها.

8️⃣ هدف علم اصول فقه چیست؟
پاسخ: فراهم‌سازی روش منظم و عقلی برای استنباط احکام شرعی و حقوقی.

9️⃣ ادله‌ی لفظی و غیرلفظی چیست؟
پاسخ: ادله لفظی: آیات و روایات.
ادله غیرلفظی: اجماع، عقل، سیره، استصحاب و اصول عملیه.

10️⃣ مقصود از "ادله‌ی اربعه" چیست؟
پاسخ: چهار منبع اصلی فقه امامیه: قرآن، سنت، اجماع، عقل.

در ادامه برای شما دانشجویان عزیز  ۵۰ سؤال مهم و پرتکرار درس آیین دادرسی مدنی (به‌همراه پاسخ تشریحی) آورده‌ام.
این مجموعه بر اساس منابع اصلی مانند قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹، جزوات دانشگاهی و سؤالات پرتکرار آزمون‌های پایان‌ترم و آزمون وکالت و قضاوت تنظیم شده است.

⚖️ پنجاه سؤال مهم و پرتکرار درس آیین دادرسی مدنی (با پاسخ تشریحی)

🔹 بخش اول: مفاهیم و کلیات

1️⃣ آیین دادرسی مدنی چیست؟
پاسخ: مجموعه قواعدی است که نحوه طرح دعوا، رسیدگی، صدور و اجرای احکام در دعاوی حقوقی و تجاری را تعیین می‌کند.

2️⃣ هدف آیین دادرسی مدنی چیست؟
پاسخ: تحقق عدالت قضایی از طریق رسیدگی منظم، تضمین حق دفاع و صدور رأی عادلانه.

3️⃣ تفاوت آیین دادرسی مدنی با حقوق مدنی چیست؟
پاسخ: حقوق مدنی، ماهیت حق را بیان می‌کند (مثلاً مالکیت)، اما آیین دادرسی مدنی، نحوه مطالبه و اجرای آن حق را مشخص می‌نماید.

4️⃣ اصحاب دعوا چه کسانی‌اند؟
پاسخ: خواهان (کسی که ادعا دارد) و خوانده (کسی که علیه او ادعا شده است).

5️⃣ دادگاه صالح یعنی چه؟
پاسخ: دادگاهی که مطابق قانون، اختیار و تکلیف رسیدگی به دعوا را دارد (از حیث صلاحیت ذاتی و محلی).

6️⃣ انواع صلاحیت دادگاه‌ها چیست؟
پاسخ: صلاحیت ذاتی (نوع دادگاه) و صلاحیت محلی (محل دادگاه).

در ادامه ۲۰ سؤال مهم، پرتکرار و مفهومی درس «متون فقه» ویژه رشته حقوق همراه با پاسخ تشریحی و تحلیلی آورده شده‌اند.
این سؤالات بر اساس متون پرکاربرد در دانشگاه‌ها (به‌ویژه لمعه دمشقیه و ترجمه تحریرالوسیله) تنظیم شده‌اند و برای آمادگی امتحان پایان‌ترم بسیار مفیدند.

🕌 ۲۰ سؤال مهم متون فقه (با پاسخ تشریحی)

۱. فقه در اصطلاح چیست و چه تفاوتی با علم اصول دارد؟

پاسخ:
فقه علمی است که احکام شرعی فرعی (یعنی بایدها و نبایدهای عملی) را از ادله‌ی تفصیلی استنباط می‌کند.
در مقابل، علم اصول فقه قواعد و مبانی استنباط احکام را بررسی می‌کند (مثل حجیت خبر واحد، استصحاب، اجماع).
بنابراین فقه نتیجه‌ی عمل استنباط است، اما اصول ابزار آن.

۲. فرق «حکم تکلیفی» و «حکم وضعی» چیست؟

پاسخ:

• حکم تکلیفی: شامل وجوب، حرمت، استحباب، کراهت و اباحه است (بیانگر وظیفه مکلف).
• حکم وضعی: شامل صحت، بطلان، ضمان، سبب، شرط و مانع است (بیانگر آثار حقوقی اعمال).
  مثلاً در عقد بیع، وجوب وفای به عقد «حکم تکلیفی» است ولی صحت عقد «حکم وضعی» است.

۳. معنای قاعده «الناس مسلطون علی أموالهم» چیست؟

پاسخ:
به معنی آن است که مردم بر اموال خود اختیار کامل دارند و می‌توانند هر نوع تصرف مشروعی انجام دهند.
این قاعده، مبنای اصل تسلط مالک در حقوق مدنی ایران است (ماده ۳۰ قانون مدنی).

۴. قاعده «لاضرر و لاضرار» چه مفهومی دارد؟

پاسخ:
هیچ حکم شرعی نباید موجب ضرر به فرد یا دیگری شود.
بنابراین، اگر اجرای حکمی موجب ضرر شدید شود، حکم برداشته می‌شود.
در حقوق، مبنای ماده ۱۳۲ قانون مدنی (عدم اضرار به غیر) است.

۵. مفهوم قاعده «الیقین لا یزول بالشک» چیست؟

پاسخ:
یقین سابق با شک لاحق از بین نمی‌رود.
این همان اصل استصحاب در فقه است.
مثلاً اگر یقین داریم وضو داریم، شک در بطلان آن موجب بطلان نمی‌شود.

در ادامه ۵۰ نکته مهم و کلیدی درس «متون فقه» ویژه دانشجویان رشته حقوق آورده شده است. این نکات هم برای امتحان مفیدند و هم برای درک بهتر متون فقهی (به‌ویژه متون کتاب «لمعه»، «تحریرالوسیله» و سایر منابع آموزشی رایج در رشته حقوق).

🕌 پنجاه نکته کلیدی متون فقه (ویژه رشته حقوق)

🔹 الف. کلیات و مقدمات

1. متون فقه یعنی مطالعه متون عربی فقهی با ترجمه و تحلیل حقوقی.
2. فقه در لغت به معنای «فهم عمیق» و در اصطلاح، علم به احکام شرعی فرعی از ادله تفصیلی است.
3. منبع اصلی استنباط احکام: قرآن، سنت، اجماع و عقل است.
4. در فقه امامیه، «عقل» یکی از منابع معتبر است، در حالی‌که در فقه اهل سنت «قیاس» جایگاه دارد.
5. اصطلاحات کلیدی: «واجب»، «حرام»، «مکروه»، «مستحب» و «مباح».
6. «حکم تکلیفی» بیانگر باید و نباید است؛ «حکم وضعی» نشان‌دهنده آثار حقوقی (مانند صحت، بطلان، ضمان) است.
7. در فهم متون فقه، تسلط بر صرف و نحو عربی بسیار مهم است.
8. بسیاری از اصطلاحات فقهی در حقوق مدنی کاربرد مستقیم دارند (مانند عقد، ایجاب، قبول، ضمان، شرط).
9. تفاوت «حق» و «حکم»: حق قابل اسقاط است، ولی حکم چنین نیست.
10. متون فقه مبنای اصلی حقوق مدنی و خانواده در نظام حقوقی ایران است.

🔹 ب. در باب عقود و معاملات

11. «العقود تابعه للقصود»؛ یعنی اعتبار عقد به قصد واقعی طرفین است.
12. ایجاب و قبول رکن اصلی عقدند؛ بدون آن عقدی شکل نمی‌گیرد.
13. «العقود لا تنعقد إلا بالإیجاب و القبول».
14. شرط صحت عقد: قصد، رضا، اهلیت، موضوع معین و مشروعیت جهت.
15. «الرضا شرط فی العقد»؛ اجبار، عقد را باطل می‌کند مگر در موارد خاص.
16. عقد ممکن است لازم یا جایز باشد؛ مثل بیع (لازم) و وکالت (جایز).
17. «کل عقد یجوز فسخه إلا ما أوجبه الشارع».

 ۱. اصول عملیه

اصول عملیه قواعدی هستند که در مواردی که دلیلی از ادله شرعی (مثل آیات و روایات) برای مسئله‌ای موجود نیست یا دلیل مشکوک است، برای تعیین وظیفه مکلف به کار می‌روند. اصول عملیه به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

- **اصل برائت**: وقتی فرد یقین به حکمی ندارد و دلیل معتبری برای اثبات تکلیف وجود ندارد، اصل برائت جاری می‌شود و او از آن تکلیف بریء الذمه می‌گردد

الفصل الثانی:

  فی عقد البیع و آدابه.

-و هو الایجاب و القبول الدالان علی نقل الملک بعوض معلوم.