علامات حقیقت و مجاز
انسان در برابر لفظ و معنا از سه وضعیت خارج نیست:
1) می داند فلان لفظ بر فلان معنا وضع شده است. راه فهمیدن آن به دو صورت است:
الف) انسان خود از اهل لغت باشد.
ب) از راه اطلاعات ارائه شده از جانب اهل لغت.
مانند استعمال لفظ اسد در حیوان درنده.
2) می داند فلان لفظ بر فلان معنا وضع نشده است؛ که این صورت نیز از دو حال خارج نیست:
الف) میان آن لفظ و معنا مناسبت وجود دارد که در این صورت لفظ در آن معنا مجازی است. مانند: رأیت اسداً یرمی. که لفظ اسد در معنای رجل شجاع استعمال شده است.
ب) میان آن لفظ و معنا مناسبت وجود ندارد که در این صورت استعمال ، غلط است.
3) گاهی لفظ در معنائی استعمال شده است ولی انسان شک دارد که آیا این لفظ بر این معنا وضع شده است یا نه. به همین خاطر اصولیون برای تعیین نمودن معنای حقیقی از مجازی یعنی برای تعیین اینکه این لفظ برای آن معنی وضع شده است یا نه، راهها و علامت های بسیاری ذکر کردند که در این جا به ذکر مهمترین آنها می پردازیم.
