نکات کلیدی حقوق مدنی (قسمت سوم)
نکته۲۱: درحالت اطلاق وسکوت واقف درتعیین استصوابی یااطلاعی بودن ناظر، میدانیم که اصل براطلاعی بودن ناظرمی باشد.
نکته۲۲: متولی نمی تواند تولیت را به دیگری تفویض نماید چون درصورت تفویض مسؤولیت، خود شخص از مسؤولیت بری میشود و این خلاف نظر واقف است و فقط درصورتی که قید مباشرت متولی نشده باشد، وی میتواند وکیل بگیرد که دراینصورت خود متولی همچنان مسؤول اقدامات خود وکیل خواهدبود.
نکته۲۳: هرکس اذن در انتفاع از مالی را به دیگری بدهد، چون اذن قابل رجوع میباشد هر زمانیکه بخواهد میتواند از اذنش برگردد مگربه موجب قانون (منع نبش قبر) و یا قرارداد (سلب حق رجوع مالک ) این حق ازوی گرفته شده باشد.
نکته۲۴: عقد معلق، آن است که پس از انشاء عقد، جلوی اثر عقد را میگیریم و میگوییم اگر این شرط که (خارج ازاراده طرفین، احتمالی و استقبالی و مربوط به آینده است ) تحقق یافت، اثرعقد جاری میشود.به عبارت دیگر اثرگذاری عقد که مثلاً در عقد بیع تملیک و انتقال ملکیت است را منوط به تحقق معلق علیه مینماییم.
نکته۲۵: شرایط اساسی صحت معاملات درمادهی ۱۹۰ قصد، رضا، اهلیت طرفین، معین بودن موضوع معامله و مشروعیت جهت معامله عنوان شده است که میدانیم فقدرضا به صحت معامله خللی وارد نمی کند و به مرحلهی نفود عقد برمی گردد واز طرفی عدم مشروعیت جهت نیز با جمع اوضاع واحوالی باعث بطلان معامله میشود که درجای خودبه آن میپردازیم.
آید.توضیح اینکه هردو باید قصد انعقاد مثلاً عقد بیع را داشته باشند نه اینکه یکی ایجاب بیع دهد ودیگری قبولی هبه را.
نکته۲۶: هوشیاریم که تعهد به نفع ثالث را با تملیک ثالث اشتباه نگیریم.بدین توضیح که تملیک نیاز به قبولی دارد و عمل حقوقی دو جانبه میباشد.حال آنکه تعهدبه نفع ثالث ازیک طرف یعنی متعهد به وجود میآید و قبولی یا رد ثالث اثری درایجاد آن ندارد و اگرثالث تعهد به نفع خویش را رد نماید، اصولاً متعهد باید تعهد را برای مشروط له به جای ثالث انجام دهد و اگرقابل انجام برای مشروط له نبود و قابل تقویم به پول بود باید آن وجه را بپردازد والنهایه اینکه به هرحال با رد ثالث، متعهد بری نمی شود.
نکته۲۷: اشتباه فقط درموارد زیر موجب بطلان معامله است و درسایر موارد هیچ خللی به صحت عقد وارد نمیآورد:
۱- درنوع وماهیت عقد
۲- درموضوع یاموردمعامله
۳- دروصف اساسی یاوصف ذاتی یاوصف جوهری وصف جانشین ذات مورد معامله (که همگی به یک معنی و دراصطلاح، اشتباه درخود موضوع معامله نامیده میشوند).
۴- شخصیت طرفین عقد درعقودی که شخصیت علت عمدهی عقداست.
۵- اشتباه درشخص درعقدنکاح
نکته۲۸: معیاراکراه وتأثیرآن درمکره مطابق قانون مدنی معیاری نوعی – شخصی میباشد.از عبارت ” عادتاً قابل تحمل نباشد ” به ” نوعی” بودن معیار اکراه و از توجه به سن و شخصیت و اخلاق و مرد و زن بودن و…به “شخصی” بودن معیاراکراه میرسیم.
نکته۲۹: معاملهی اضطراری با معامله اکراهی متفاوت بوده ومطلقاً صحیح میباشد چراکه درمعاملهی اضطراری شخص از سوی کسی برای انعقاد معاملهی اضطراری تحت فشارنمی باشد.اما باید توجه داشت که معاملهی ناشی ا ز سوء استفاده ازاضطرار با معاملهی اضطراری متفاوت بوده ودر حکم معاملهی اکراهی وغیرنافذ میباشد وآن موقعی است که سوءاستفاده کننده درمقابل عدم اعمال یک حق قانونی خویش که مضطرآمادگی اداء و انجام آنرا ندارد، وی را ملزم به انعقاد یک عمل حقوقی مینماید.
نکته۳۰: اعمال حقوقی صغیرممیّز اصولاً غیرنافذمی باشد ولی تملیکات مجانی وی باطل وتملکات مجانی وی صحیح میباشد.