نکات کلیدی حقوق مدنی (قسمت نهم )
نکته۸۱: صلح میتواند در مقام هرعقدی واقع شود و نتیجهی آن عقد را بدهد اما احکام خاصهی آن عقد برآن صلح بارنمی شود.صلح درمقام بیع باتوجه به اینکه نتیجه یکی است و در هر دو نتیجه تملیک است ولی احکام وشرایط خاصه بیع مثل خیارات گانه وحق شفعه درصلح راه ندارد.
نکته۸۲: اموال غیر مادی را نمی توان به رهن گذاشت مانند حق اختراع، تألیف، سرقفلی و مطالبات و…اما اسنادی که دارای ارزش اعتباری وقابل داد وستد هستند را میتوان به رهن گذاشت زیرا درحکم عین معین هستند مانند اسکناس، اسناد در وجه حامل، سهام بی نام و…
.
نکته۸۳: شرط محدودبودن شریکان (دونفر باشند)مربوط به مرحلهی ایجادحق است نه اجرای آن.بنابراین پس ازآنکه شریک فوت شود و وراث متعدد باشند، بازهم شفعه باقی است وبه ورثه منتقل میشود.
نکته۸۴: اقالهی بیع پس ازاخذبه شفعه، درحق شفیع اثرنداردزیرا پس از اجرای حق وتملک مبیع،شریک و خریدارنمی توانند به تراضی حقی را که به دارایی شفیع پیوسته است ازاو بگیرند.
نکته۸۵: تبعض دراجرای حق شفعه ممنوع است.درواقع تملّک مبیع درمقابل دادن ثمن به خریدار است.پس به حکم قاعده، شفیع باید بی درنگ ثمن را پس از آگاهی بپردازد و دراین اقدام تبعض روا نیست.
نکته۸۶: هرمعامله ای که قبل از اخذبه شفعه یا بعد از آن انجام شود، باطل است.یعنی اعمال حق شفعه باعث میشود تا معاملات خریدار در برابر شریک قابل استنادنباشد.
نکته۸۷: رد پیشنهاد فروش سهم ازسمت شریک دیگر، به منزلهی اسقاط ضمنی حق شفعه نیست مگر ازقراین و اوضاع واحوال بتوان اینگونه استدلال کرد.
نکته۸۸: وارثان حق شفعه را به نسبت سهم خود به ارث میبرند اما اجرای آن باید به طور جمعی باشد و نمی توان نسبت به قسمتی از بیع اعمال کرد اما برخی ازورثه میتوانند حق شفعه را نسبت به کل اعمال کنند یعنی سهم بقیه را ازثمن پرداخت نمایند.
نکته۸۹: تنها اثر قبولی موصی له در زمان زنده بودن موصی، این است که اگربعد ازفوت موصی، موصی له همچنان برنظرخود باقی بماند، قبول مجدد نیاز ندارد.پس قبول موصی له قبل ازفوت موصی، مؤثرنیست ومی تواند از وصیت خودرجوع کند حتی اگر موصی له، موصی به را قبض کرده باشد.
نکته۹۰: تبعیض در رد و قبول وصیت درصورتی امکان دارد که موضوع وصیت قابلیت آن را داشته باشدو آن بخش مورد قبول، به طور مستقل بتواند موضوع تملیک قرارگیرد.دراین صورت موصی له میتواندوصیت را نسبت به قسمتی ازموصی به قبول کندکه با این وصف، وصیت نسبت به قسمتی که قبول کرده صحیح ونسبت به قسمت دیگرباطل میشود.