نکات کلیدی حقوق جزا(قسمت هفتم )
نکته۹۱: مصادیق عوامل رافع مسئولیت کیفری عبارتند از : ۱٫ صغر سن ۲٫ مستی ۳٫ اکراه(اجبار) ۴٫ خواب و بی هوشی.
نکته۹۲: مجازات حبس ابد برای اکراه کننده مشروط به وجود شرایط عمومی قصاص در اکراهکننده و حق اولیای دم میباشد و قابل گذشت و مصالحه است و اگر اکراهکننده به هر علت به حبس ابد محکوم نشود، به مجازات معاون در قتل محکوم میشود.
نکته۹۳: مصادیق عوامل موجهه عبارتند از: ۱٫ حکم یا اجازه قانون ۲٫ اجرای قانون اهم ۳٫امر قانونی آمر قانونی ۴٫ اقدامات والدین و اولیای قانونی و سرپرستان صغار و مجانین به منظور تأدیب یا محافظت از آنها ۵٫ رضایت به جرم در عملیات طبی یا جراحی و عملیات ورزشی ۶٫ ضرورت یا اضطرار ۷٫ دفاع مشروع.
نکته۹۴: هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریبالوقوع با رعایت مراحل دفاع مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب میشود، درصورت اجتماع شرایط زیر مجازات نمیشود:
الف– رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد.
ب- دفاع مستند به قرائن معقول یا خوف عقلایی باشد.
پ- خطر و تجاوز به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد.
ت- توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملاً ممکن نباشد یا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر مؤثر واقع نشود.
نکته۹۵: چنانچه نفس دفاع صدق کند ولی از مراتب آن تجاوز شود و به موجب آن جنایتی بر مهاجم وارد شود قصاص منتفی است، لکن مرتکب به شرح مقرر در قانون به دیه و مجازات تعزیری محکوم میشود.
نکته۹۶: جماع با میت، زنا است مگر جماع زوج با زوجه متوفای خود که زنا نیست لکن موجب سی و یک تا هفتاد وچهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش میشود.
نکته۹۷: حد زنا در موارد زیر اعدام است:
الف- زنا با محارم نسبی
ب- زنا با زن پدر که موجب اعدام زانی است.
پ- زنای مرد غیر مسلمان با زن مسلمان که موجب اعدام زانی است.
ت- زنای به عنف یا اکراه از سوی زانی که موجب اعدام زانی است.
نکته۹۸: درصورت عدم امکان اجرای رجم با پیشنهاد دادگاه صادرکننده حکم قطعی و موافقت رئیس قوه قضائیه چنانچه جرم با بینه ثابت شده باشد، موجب اعدام زانی محصن و زانیه محصنه است.
نکته۹۹: هرگاه مرد یا زنی کمتر از چهار بار اقرار به زنا نماید به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم میشود. حکم این مقرره در مورد لواط، تفخیذ و مساحقه نیز جاری است.
نکته۱۰۰: حد لواط برای فاعل، درصورت عنف، اکراه یا دارا بودن شرایط احصان، و همچنین در صورتی که فاعل غیر مسلمان و مفعول، مسلمان باشد، اعدام است. و در غیر اینصورت ۱۰۰ ضربه شلاق است.
نکته۱۰۱: حد قوادی برای مرد هفتاد و پنج ضربه شلاق است و برای بار دوم علاوه بر هفتاد و پنج ضربه شلاق به عنوان حد، به تبعید تا یک سال نیز محکوم میشود که مدت آن را قاضی مشخص میکند.
نکته۱۰۲: کسی که دو یا چند نابالغ را برای زنا یا لواط به هم برساند مستوجب حد نیست لکن به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق و حبس تعزیری درجه شش محکوم میشود.
نکته۱۰۳: هرگاه دو نفر یکدیگر را قذف کنند، خواه قذف آنها همانند، خواه مختلف باشد؛ حد قذف در هر مرحله از مراحل تعقیب، رسیدگی و اجراء ساقط میشود. در این حالت مجازات مرتکبان سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش است.
نکته۱۰۴: غیرمسلمان تنها در صورت تظاهر به مصرف مسکر، محکوم به حد میشود و اگر مصرف مسکر توسط غیرمسلمان علنی نباشد لکن مرتکب در حال مستی در معابر یا اماکن عمومی ظاهر شود به مجازات مقرر برای تظاهر به عمل حرام محکوم میگردد.
نکته۱۰۵: هرگاه مرتکب نسبت به مجنیٌعلیه قصد رفتاری را داشته لکن قصد جنایت واقع شده یا نظیر آن را نداشته باشد و از مواردی که مشمول تعریف جنایات عمدی میگردد، نباشد جنایت واقع شده شبه عمد است. همچنین هرگاه مرتکب، جهل به موضوع داشته باشد مانند آنکه جنایتی را با اعتقاد به اینکه موضوع رفتار وی شیء یا حیوان و یا شخص مهدور الدم است به مجنیٌعلیه وارد کند، سپس خلاف آن معلوم گردد جنایت واقع شده شبه عمد است و در نهایت هرگاه جنایت به سبب تقصیر مرتکب واقع شود، مشروط بر اینکه جنایت واقع شده مشمول تعریف جنایت عمدی نباشد جنایت واقع شده شبه عمد است.