وبلاگ حقوقی شعیب نظری

با سلام خدمت دانشجویان عزیز

شعیب نظری /در حقوق مدنی، شخص به عنوان یکی از ارکان اصلی معاملات و روابط حقوقی مطرح می‌شود. شناخت دقیق اصطلاحات مربوط به اشخاص، برای درک بهتر مفاهیم حقوقی و کاربرد آن‌ها در مسائل روزمره ضروری است. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین اصطلاحات مربوط به اشخاص در حقوق مدنی ایران می‌پردازیم:

۱. شخص حقیقی

• تعریف: هر انسانی که دارای شخصیت حقوقی است و می‌تواند حقوقی را کسب کند و تکالیفی را عهده‌دار شود، شخص حقیقی نامیده می‌شود.
• مثال: هر فردی که دارای شناسنامه معتبر است، یک شخص حقیقی محسوب می‌شود.

۲. شخص حقوقی

• تعریف: موجودی غیرطبیعی است که قانون به آن شخصیت حقوقی می‌دهد تا بتواند مانند اشخاص حقیقی، حقوقی را کسب کند و تکالیفی را عهده‌دار شود.
• مثال: شرکت‌ها، مؤسسات غیرانتفاعی، شهرداری‌ها و دانشگاه‌ها نمونه‌هایی از اشخاص حقوقی هستند.

۳. اهلیت

• تعریف: توانایی شخص برای داشتن حق و انجام تکلیف است.
• انواع اهلیت:
  • اهلیت تمتع: توانایی شخص برای داشتن حق.
  • اهلیت تکلیف: توانایی شخص برای انجام تکلیف.
• مثال: یک فرد بالغ و عاقل، دارای اهلیت تمتع و تکلیف کامل است.

۴. صغیر

• تعریف: کسی است که به سن بلوغ شرعی (۱۵ سال قمری برای پسران و ۹ سال قمری برای دختران) نرسیده باشد.
• اقسام صغیر:
  • صغیر ممیز: کسی که می‌تواند خوب و بد را تشخیص دهد.
  • صغیر غیرممیز: کسی که توانایی تشخیص خوب و بد را ندارد.

۵. غیررشید

• تعریف: کسی است که به سن بلوغ رسیده باشد، اما به علت جنون، سفاهت یا سایر علل قانونی، قدرت اداره اموال خود را نداشته باشد.

۶. حجر

• تعریف: سلب یا محدود کردن اهلیت شخص به حکم قانون یا دادگاه را حجر می‌گویند.
• انواع حجر:
  • حجر قانونی: حجری است که به موجب قانون اعمال می‌شود، مانند حجر صغیر و مجنون.
  • حجر قضایی: حجری است که به حکم دادگاه اعمال می‌شود، مانند حجر سفیه.

۷. قیم

• تعریف: کسی است که به حکم قانون یا دادگاه، امور مالی و حقوقی صغیر یا غیررشید را اداره می‌کند.

۸. ولی

• تعریف: کسی است که به موجب قانون یا حکم دادگاه، ولایت بر صغیر دارد و از طرف او در امور حقوقی و مالی او اقدام می‌کند.

۹. وصی

• تعریف: کسی است که به موجب وصیت متوفی یا حکم دادگاه، موظف به انجام امور معینی برای صغیر یا غیررشید است.

۱۰. نماینده قانونی

• تعریف: کسی است که به موجب قانون یا حکم دادگاه، حق انجام بعضی از امور حقوقی را از طرف شخص دیگری دارد.

۱۱. وکیل

• تعریف: کسی است که به موجب وکالتنامه، حق انجام بعضی از امور حقوقی را از طرف موکل خود دارد.

۱۲. شرکت

• تعریف: یک شخص حقوقی است که با هدف کسب سود یا غیرانتفاعی تشکیل می‌شود.

۱۳. مؤسسه غیرانتفاعی

• تعریف: یک شخص حقوقی است که هدف آن کسب سود نیست و برای انجام امور عام‌المنفعه تشکیل می‌شود.